- Editorea
- SIA Adinberri
- Sartzeko eskubideak
- Acceso abierto
- Lizentzia
- Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License (CC BY-SA 4.0).
Zahartze Aktiboaren Indizea tresna bat da, adinekoek modu aktibo eta osasungarrian zahartzeko duten ahalmena ebaluatzeko diseinatua. 0tik 100era bitarteko eskala batean adierazten da, eta balio altuenek 55 urte edo gehiagoko pertsonen potentziala maila handiagoan gauzatzen dela adierazten dute.
Zahartze aktiboa 55 urteko edo gehiagoko pertsonek gizartean fisikoki, sozialki eta mentalki modu aktiboan parte hartzea sustatzen duen kontzeptua da, zahartu ahala haien bizi-kalitatea eta ongizatea hobetzeko helburuarekin. Ideia honetan oinarritzen da: zahartze-prozesua ez da halabeharrezko gainbehera-aldi gisa ikusi behar, pertsonek aktibo, osasungarri eta produktibo izaten jarrai dezaketen bizitzako etapa gisa baizik.
Premisa horretatik abiatuta, Europako Batzordeko Enplegu, Gizarte Gai eta Gizarteratze Zuzendaritza Nagusia eta Nazio Batuen Europarako Ekonomia Batzordea (UNECE) lankidetzan ari dira ikerketa-proiektu batean, zeinaren helburu nagusia baita informazioa biltzea, politika publikoak diseinatzeko ardura duten pertsonentzat erreferentzia izan dadin. Ekimen honen bidez, 55 urteko edo gehiagoko pertsonek ekonomian eta gizartean laguntzeko duten ahalmena hobeto ulertu nahi da, baita inguruak zahartze aktiboa zenbateraino errazten duen ebaluatu ere.
Proiektu horren emaitza Zahartze Aktiboaren Indizea (ZAI) da. Indize horrek 22 adierazle ditu, lau eremu handitan banatuta. Eremu horien helburua zahartze aktiboaren kontzeptuaren konplexutasuna islatzea da, zahartze aktiboa eta osasungarria bultzatzen duten banakako alderdiak eta ingurumen-alderdiak kontuan hartuta.
Gipuzkoako Zahartze Aktiboaren Indize Orokorrak 40,3ko balioa du, Euskadin erregistratutakoa (38,9) baino pixka bat handiagoa. Indize hori osatzen duten lau eremuak banakatzean ikus daitekeenez, bizitza independente, osasungarri eta seguruari lotutakoa da baliorik handiena duena (75,1), eta ondoren datoz zahartze aktiborako gaitasuna eta ingurune egokia (65,6). Lan- eta partaidetza-esparruei dagokienez, zifrak nabarmen txikiagoak dira, baina Gipuzkoan erregistratutakoak EAEkoak baino handiagoak dira.
Zahartze Aktiboaren Indizea (ZAI) eta haren domeinuak. Gipuzkoa eta Euskadi, 2022
|
|
|
Iturria: 2022ko Zahartze Aktiboaren Indizea. Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailaren EOE. |
Publicaciones relacionadas
Biztanleriaren zahartzea gure gizartea aldatzen ari da; eta, testuinguru horretan, seniorren kolektiboa Espainiako dinamika sozial, ekonomiko eta kulturalak ulertzeko funtsezko adin talde gisa sendotzen ari da.
Adin biologikoa molekular eta zelula-funtzioaren hainbat alderdietan homeostasia galtze gradual gisa definitu daiteke. Landare burmuinak mila zelula mota osatzen dituzte, eta horiek desberdinean izan daitezke adinari aurre egiteko edo jasateko. Hemen, gazte eta zahartutako saguetatik, bi sexuetakoak, burmuinaren aurrera, erdiko eta atzeko eremuak barne hartzen dituzten zulo bakarreko ARN sekuentziazioaren datu multzo integrala aurkezten dugu, 1,2 milioi transkriptozoma baino gehiago dituzten burmuinaren zelula bakoitzaren kalitatezko datuak.
Munduko Bankuak historia luzea du biztanleria-gaietan parte hartzeko: haurren gaixotasunak, nutrizioa, ugalkortasuna eta amatasun segurua, eta zahartze-prozesua. Herrialdeei erronka demografikoaren inplikazioen kudeaketan laguntzen die, lan analitikoen, aholkularitza teknikoaren eta finantzaketaren bidez, osasun-estaldura handitzeko, pentsio-sistemak eta gizarte-segurantza berriz diseinatzeko eta beren ekonomiak babestuko dituzten ekintzei ekiteko. Txosten honek tradizio horri jarraitzen dio, eta bizi-iraupen osasungarria sustatzeko eta giza kapitalaren kantitatea eta kalitatea hobetzeko urratsak aztertzen ditu, gaixotasun ez-kutsagarrien (ENT) arazo gero eta handiagoari erreparatuz.